ࡱ> cebrpbjbjT~T~4r661  ^^^^^rrrr ~ rheee9;;;;;;$.B_!^eeeee_^^ef^^9e9p`Xr%0^ eeeeeee__eeeeeeeeeeeeeeee  $:NASZ DZIENNIK Sobota-Niedziela, 18-19 wrze[nia 2010, Nr 219 (3845) My[l jest broni PrzesBanie, z ktrym Fidesz szedB do ostatnich wyborw, bliskie jest idei budowy IV Rzeczypospolitej. Wgierski kurs na zacie[nianie wspBpracy regionalnej zderza si z prorosyjsk i proniemieck orientacj rzdu Donalda Tuska Koniec wgierskiego postkomunizmu Jan Filip StaniBko  Viktor Orban, nowy szef wgierskiego rzdu, przyjechaB do Polski zaledwie dwa dni po zaprzysi|eniu swojego gabinetu. Jest pierwszym premierem Wgier, ktry wybraB Polsk jako cel swojej pierwszej wizyty zagranicznej. To gest symboliczny, ale te| polityczny manewr. Orban chce stworzy nowy sojusz w Europie Zrodkowej, w ktrym Polska byBaby strategicznym partnerem. Uwa|a, |e je[li Warszawa i Budapeszt bd ze sob wspBpracowa, to gBos naszego regionu bdzie silniejszy w Unii Europejskiej. Oznacza to, |e nowy premier Wgier "urwaB" si swoim dawnym niemieckim patronom i stara si prowadzi bardzo odwa|n polityk, utrzymujc jednakowy dystans zarwno do Berlina, jak i do Moskwy. "Nie wybierali[my midzy ideologiami. Nie wybierali[my midzy partiami. Wgierscy wyborcy chcieli zamkn pewn epok, epok postkomunistyczn, poniewa| mieli ju| do[ braku przejrzysto[ci, nadmiaru biurokracji, korupcji, zbyt wysokich podatkw i nieodpowiedzialnych politykw" - powiedziaB Wiktor Orban podczas swojej pierwszej wizyty w Komisji Europejskiej kilka dni temu. Wgrzy przeszli w tym roku ten sam prg, ktry Polska przekroczyBa w roku 2005. Jedyna r|nica polega na tym, |e gBosy, ktre w Polsce zebraBy wwczas Platforma Obywatelska oraz Prawo i Sprawiedliwo[, tam otrzymaBa jedna partia - Fidesz. Na ugrupowanie Orbana gBosowaBo 52 proc. wyborcw, co daBo jej mia|d|ce zwycistwo i ponad dwie trzecie gBosw w parlamencie. Wgry - w latach 90. lider przemian w tej cz[ci Europy, od czasu pora|ki Fideszu w 2002 r. rzdzone byBy przez dwie kadencje przez prorosyjskich socjalistw. Osiem lat rzdw Ferenca Gyurcanyego sprawiBo, |e wydatki paDstwowe signBy ok. 50 proc. PKB (18 proc. pochBaniaBy wydatki na opiek spoBeczn), a deficyt jeszcze przed globalnym kryzysem w 2008 r. wynosiB ponad 8 proc. PKB. W efekcie dBug publiczny w szybkim tempie wzrsB do 80 proc. PKB. (Analogia do polityki fiskalnej rzdu Tuska jest uderzajca). W momencie wybuchu kryzysu Wgry, aby sprzeda swoje obligacje, musiaBy z dnia na dzieD obieca wierzycielom o 3-4 procent wicej. Co gorsza, ponad 70 proc. dBugw denominowanych jest w euro i frankach szwajcarskich, co przy silnym osBabieniu forinta doprowadziBo olbrzymi liczb wgierskich konsumentw na skraj bankructwa. Sytuacj musiaBy ratowa Midzynarodowy Fundusz Walutowy i Unia Europejska. Siln pozycj Fidesz zawdzicza nie tyle skuteczno[ci wBasnej polityki, ile przede wszystkim negatywnej ocenie spoBecznej rzdw premiera Gyurcanyego i jego postkomunistycznej Wgierskiej Partii Socjalistycznej (MSzP) w ostatnich czterech latach. Ujawnienie tu| po zwyciskich dla socjalistw wyborach w 2006 r. faktu celowego ukrywania przez nich powa|nych problemw wgierskiej gospodarki skutkowaBo kilkoma tygodniami rozruchw i powa|nym kryzysem zaufania spoBecznego. ZBa sytuacja ekonomiczna spotgowana kryzysem gospodarczym 2008 roku, wprowadzenie kosztownych dla spoBeczeDstwa reform paDstwowych finansw oraz wiele afer korupcyjnych przyczyniBo si do dalszego drastycznego spadku popularno[ci rzdzcych socjalistw i ich koalicjantw - liberalnego Zwizku Wolnych Demokratw (SzDSz). Radykalnie na prawo Polityczne wahadBo na Wgrzech przechyliBo si radykalnie w praw stron. Fidesz sprawuje wBadz samodzielnie, posiadajc wikszo[ konstytucyjn. Rzdzcy dotychczas socjalistyczni milionerzy (w rzdzie Gyurcanyego zasiadaBo kilku spo[rd najbogatszych Wgrw) dostali zaledwie 16 proc. gBosw. Z parlamentu wypadli liberaBowie i demokraci, tamtejsi odpowiednicy Unii Wolno[ci. Po raz pierwszy do parlamentu dostaBa si partia zielonych, startujca pod wiele mwic nazw Polityka Mo|e By Inna. Ale najwikszym zwycizc tych wyborw, zaraz po Fideszu, jest kontrowersyjny Jobbik (Ruch na rzecz Lepszych Wgier). Dwa lata po ci|kich rozruchach w Budapeszcie, w grudniu 2008 r., ta okre[lana jako nacjonalistyczna, antycygaDska partia, odwoBujca si do idei Wielkich Wgier, nie mogBa liczy nawet na 3 proc. gBosw. W cigu nastpnych piciu miesicy jej popularno[ zaczBa gwaBtownie rosn, co pozwoliBo Jobbikowi w czerwcu 2009 r., podczas wyborw europejskich, zdoby niemal 15 proc. gBosw. MaBo tego, w kwietniu 2010 r. partia cieszyBa si ju| ponad 16-procentowym poparciem (zwikszajc liczb swoich wyborcw dwukrotnie na przestrzeni roku). Jobbik przejB m.in. elektorat socjalistw w najbiedniejszych wschodnich regionach kraju. Dla postronnego obserwatora nie lada zaskoczeniem mo|e by fakt, |e Jobbik jest w du|ej mierze parti ludzi mBodych i wyksztaBconych. Nacjonali[ci wraz z zielonymi zdobyli Bcznie 24 proc. gBosw, ale ju| 40 proc. gBosw wyborcw poni|ej 24 lat. Prawie poBowa osb, ktre na nich gBosowaBy, nie ma 35 lat, a jedynie 10 proc. ma ponad 55 lat. Jobbik zostaB zaBo|ony przez czBonkw wgierskiego parlamentu studenckiego, zwBaszcza z fakultetw humanistycznych. To po cz[ci wyja[nia tak wysokie poparcie mBodych osb, ktre na Wgrzech, zwBaszcza na biednym wschodzie, pozostaj w du|ej liczbie bez pracy. Std tak|e wynika zdolno[ Jobbiku do ominicia tradycyjnych kanaBw medialnych i budowanie bezpo[redniego przekazu poprzez komunikacj w internecie. Jobbik ma nawet swoj anglojzyczn stron! Rzecznik partii deklaruje, |e dzisiejsza scena polityczna to nie prawica i lewica, ale ci, ktrzy chc globalizacji, i ci, ktrzy jej nie chc. "My jeste[my parti patriotyczn" - stwierdza. Odzyskiwanie paDstwa Znamienne, |e dwadzie[cia lat temu to Fidesz (Wgierska Partia Obywatelska) byB parti ludzi mBodych. Formacja zaBo|ona w 1988 r. przez Wiktora Orbana za namow prof. WacBawa Felczaka na pocztku reprezentowaBa charakterystyczny dla epoki reaganowskiej optymistyczny libertarianizm - co ideowo upodabniaBo j do polskiego Kongresu Liberalno-Demokratycznego. Fidesz korzystaB wwczas ze wsparcia niemieckich Wolnych Demokratw i wsp @p##5:58>cdHpnppprpιmkgh}.U7jh]=h]=5CJOJPJQJU\aJnHtH.h]=h]=5CJOJPJQJ\aJnHtH.h]=h]=5CJ$OJPJQJ\aJ$nHtH(h]=h]=CJOJPJQJaJnHtH.h]=h]=5CJOJPJQJ\aJnHtH2h]=h]=5CJKH$OJPJQJ\aJnHtHp Hppprp dgd]= dd\$gd]= d\@&gd]=dd@&[$gd]=$ddd@&[$\$a$gd]=$ddd@&[$\$a$gd]=$ddd@&[$\$a$gd]= tpiB do Midzynarodwki Liberalnej w 1992 roku. Jednak po sBabym wyniku wyborczym w 1994 r. do[ szybko przeszedB na pozycje konserwatywne, stajc si wgierskim odpowiednikiem szerokiej partii ludowej, takiej, o ktrej jeszcze kilka lat temu marzyB JarosBaw KaczyDski. Rwnie| przesBanie, z ktrym Fidesz szedB do ostatnich wyborw, bliskie jest temu, co w 2005 r. okre[lano w Polsce IV Rzeczpospolit. Pierwsze ruchy partii Orbana po wyborach w du|ej mierze przypominaj realizacj haseB Prawa i Sprawiedliwo[ci. Jednak Orban - w przeciwieDstwie do KaczyDskiego - naprawd mo|e przeprowadzi w parlamencie rozliczenie winnych zapa[ci wgierskiej gospodarki. Prowadzone s m.in. prace nad przepisami, ktre pozwol dochodzi odpowiedzialno[ci czBonkw poprzedniej ekipy. Rzd utworzyB stanowisko komisarza do zbadania nadu|y poprzedniego gabinetu. Komisja do zbadania stanu sektora finansw publicznych stwierdziBa, |e poprzedni rzd posBugiwaB si faBszywymi danymi, aby skonstruowa "optymistyczny" bud|et. ByB on oparty na przeszacowanych wpBywach i nie uwzgldniaB prawdziwego rozmiaru strat, m.in. paDstwowych przedsibiorstw (np. Malev). W oparciu o takie same przesBanki Fidesz dowodziB nierealno[ci zaBo|eD bud|etowych ju| dBugo przed kwietniowymi wyborami parlamentarnymi. 3 czerwca przedstawiciele wgierskiego rzdu kondycj finansw publicznych okre[lili jako blisk zaBamania (podobn do Grecji), co wywoBaBo gwaBtown reakcj rynkw finansowych, obejmujc spadek indeksw gieBdowych i warto[ci forinta o 5 procent. Politycy rzdzcej partii Fidesz zapowiedzieli, |e nale|y si liczy z deficytem bud|etowym w 2009 r. sigajcym nawet 7,5 proc. PKB, a utrzymanie ustalonego przez poprzedni rzd i Midzynarodowy Fundusz Walutowy poziomu 3,8 proc. PKB jest nierealne. Korzystajc z dobrych efektw drakoDskich reform gabinetu przej[ciowego socjalistycznego premiera Gordona Bajnaia (odpowiednika Marka Belki), rzd Orbana, podobnie jak gabinet KaczyDskiego, przygotowywaB w ten sposb rynki do ponownego poluzowania polityki fiskalnej, zapowiadajc zmniejszenie podatkw, dotowanie ogrzewania w domach, otwarcie zamknitych linii kolejowych oraz obni|enie wieku emerytalnego dla wielu kobiet. W odpowiedzi MFW i UE spektakularnie zerwaBy w czerwcu negocjacje w sprawie utrzymania stabilizujcej wgierskie finanse linii kredytowej. W ostatnich dniach minister gospodarki narodowej Gyrgy Matolcsy zapowiedziaB jednak, |e Wgry zmniejsz deficyt do 3 proc., ale utrzymaj podatek naBo|ony na instytucje finansowe w wikszo[ci bdce wBasno[ci zachodniego kapitaBu. Mimo trudnej pozycji midzynarodowej Orban mo|e sobie jednak pozwoli na znacznie wiksz swobod ni| lider Prawa i Sprawiedliwo[ci. 29 czerwca wgierski parlament zdecydowan wikszo[ci gBosw (263 posBw z 322 biorcych udziaB w gBosowaniu) wybraB na prezydenta Pala Schmitta - polityka rzdzcej partii Fidesz. Wybr na prezydenta kandydata [ci[le zwizanego z parti Fidesz w miejsce wprawdzie bliskiego prawicy, ale du|o bardziej niezale|nego prezydenta Laszlo Solyoma, jest elementem szerzej zakrojonej operacji zmian kadrowych w aparacie paDstwa. Zdominowany przez Fidesz parlament przegBosowaB 8 czerwca ustaw umo|liwiajc zwolnienia pracownikw administracji paDstwowej z dwumiesicznym okresem wypowiedzenia bez podania przyczyny. Zmiany personalne objBy ju| sztab generalny, dowdztwo policji i sBu|b wywiadowczych. Fidesz poprzez wBasne nominacje d|y rwnie| do uzyskania wikszego wpBywu na Sd Konstytucyjny i kierownictwo przedsibiorstw paDstwowych (m.in. koncernu energetycznego MVM, poczty). Wywiera tak|e siln presj na prezesa Banku Narodowego i domaga si jego dymisji. W najbli|szym czasie powa|ne zmiany nastpi w korpusie dyplomatycznym; planowana jest przyspieszona wymiana kierownictwa kilkunastu placwek dyplomatycznych, m.in. w Berlinie, Wiedniu, Rzymie, Pary|u i Kijowie. Fidesz zBo|yB w parlamencie pakiet ustaw obejmujcy nowelizacj konstytucji. Parlament zaakceptowaB ju| propozycj redukcji liczebno[ci Zgromadzenia Narodowego z obecnych 386 do maksymalnie 200 osb wraz z gwarancj reprezentacji mniejszo[ci narodowych i etnicznych (13 mandatw). Fidesz zaproponowaB tak|e ograniczenie skBadu organw samorzdowych. 23 lipca wgierski parlament przyjB nowelizacj ustawy medialnej, ktra przewiduje powoBanie Urzdu ds. Mediw i Telekomunikacji (NMHH) w celu nadzorowania publicznych [rodkw przekazu. Organem nadzorczym NMHH bdzie rada ds. mediw, ktrej przewodniczcego wyznaczy premier na 9-letni kadencj, za[ pozostaBych czBonkw wybierze parlament wikszo[ci dwch trzecich gBosw. Oznacza to, |e Fidesz bdzie mgB dowolnie decydowa o skBadzie NMHH. PrzegBosowana nowelizacja jest jedynie cz[ci pakietu zmian w ustawie medialnej, ktre maj obj rwnie| prawodawstwo dotyczce mediw prywatnych. Fidesz stawia na region Rwnie| koncepcja polityki zagranicznej upodabnia Orbana do JarosBawa KaczyDskiego. Ch utrzymywania rwnego dystansu do Moskwy i do Berlina wida dobrze w polityce energetycznej. Orban popiera zarwno unijny gazocig Nabucco (z udziaBem niemieckiego RWE), jak i rosyjski South Stream (z udziaBem wBoskiego ENI i francuskiego EDF). Wspiera jednak przede wszystkim wspBprac energetyczn midzy krajami regionu. Popiera projekt poBczenia gazoportw - polskiego i chorwackiego, rozbudow sieci interkonektorw gazowych, a tak|e wzmacnia sojusz energetyczny midzy wgierskim gigantem paliwowym MOL a czeskim gigantem elektrycznym CEZ, ktry ma pomc Wgrom pozby si niechcianego rosyjskiego akcjonariusza (Surgutnieftgaz). Obok zacie[nienia wspBpracy energetycznej w obrbie Grupy Wyszehradzkiej jednym z priorytetw zbli|ajcej si wgierskiej prezydencji w UE bdzie tak|e zdynamizowanie rozszerzenia UE o kraje baBkaDskie oraz rozwj Strategii Dunajskiej. Priorytetem oglnoeuropejskim bdzie na pewno wdro|enie nowego Paktu Stabilizacji i Rozwoju. Jego elementem jest tzw. semestr europejski, w czasie ktrego kraje wzajemnie analizuj swoj polityk bud|etow. Dla europejskiego outsidera finansowego, jakim s Wgry, to du|e wyzwanie. Jednak gorzk prawd jest to, |e du|o wikszym wyzwaniem wydaje si namwienie do gBbszej wspBpracy rzdu w Warszawie. Partnerem Orbana nie jest bowiem JarosBaw KaczyDski, ale spolegliwy wobec Niemiec i Rosji premier Donald Tusk. Autor jest czBonkiem zarzdu Instytutu Sobieskiego i redaktorem dwumiesicznika "Arcana". www.naszdziennik.pl 21h:p}.. A!"#$% Ddp#<P  3 3"((j 666666666vvvvvvvvv666666>6666666666666666666666666666666666666666666666666hH6666666666666666666666666666666666666666666666666666666666666666662 0@P`p2( 0@P`p 0@P`p 0@P`p 0@P`p 0@P`p 0@P`p8XV~ OJPJQJ_HmHnHsHtHN`N }.Normalny dCJ_HaJmHsHtH t`t ]= NagBwek 1$ddd@&[$\$a$&5CJKH$OJPJQJ\^JaJtHp`"p ]= NagBwek 2$ddd@&[$\$a$"5CJOJPJQJ\^JaJtHp`2p ]= NagBwek 3$ddd@&[$\$a$"5CJOJPJQJ\^JaJtHd`Bd ]= NagBwek 4d\@&"5CJ$OJPJQJ\^JaJ$tH``R` ]= NagBwek 5dd@&[$CJOJPJQJ^JaJtHJA`J Domy[lna czcionka akapituPiP 0 Standardowy4 l4a ,k , 0 Bez listy \/\ ]=NagBwek 1 Znak&5CJKH$OJPJQJ\^JaJtHX/X ]=NagBwek 2 Znak"5CJOJPJQJ\^JaJtHX/X ]=NagBwek 3 Znak"5CJOJPJQJ\^JaJtHX/!X ]=NagBwek 4 Znak"5CJ$OJPJQJ\^JaJ$tHR/1R ]=NagBwek 5 ZnakCJOJPJQJ^JaJtHb^`Bb ]=0Normalny (Web)dd\$CJOJPJQJ^JaJtH4W`Q4 ]=` Pogrubienie5\PK![Content_Types].xmlj0Eжr(΢Iw},-j4 wP-t#bΙ{UTU^hd}㨫)*1P' ^W0)T9<l#$yi};~@(Hu* Dנz/0ǰ $ X3aZ,D0j~3߶b~i>3\`?/[G\!-Rk.sԻ..a濭?PK!֧6 _rels/.relsj0 }Q%v/C/}(h"O = C?hv=Ʌ%[xp{۵_Pѣ<1H0ORBdJE4b$q_6LR7`0̞O,En7Lib/SeеPK!kytheme/theme/themeManager.xml M @}w7c(EbˮCAǠҟ7՛K Y, e.|,H,lxɴIsQ}#Ր ֵ+!,^$j=GW)E+& 8PK!RY7mtheme/theme/theme1.xmlYMoE#F{oc'vGuرHF[x=ޝzvg53NjHH8PTj%.H 3kT\}yg CDHfP\ IC>i n$N4)߻UL>JeKK2e,/nEހbFZ͹ #ζKk_9 adZĈꔔK=.xMfdC6Nb-켱K\X" T30P's~Stу>G%M.O"Mry8E?ԥL#SCߜbGӣE|Eʀ'<{(Z"y'N<.Ev,I A6Nv&t"-=1c8U8")QHcBJK] .H0-uIlm2-fjqVf9P('suXmd)̪eY(G]Y䀰zoP nI xy "=kk|l1Q~6M%7_ǬZQ yٿ jmZx^(Q\gQ>BANT~jCoEA3d]dm2iVֵ褽Vl<s,>gÙ/ΫŋtvavDWCd(, ~{-0%M2&a: _PK! ѐ'theme/theme/_rels/themeManager.xml.relsM 0wooӺ&݈Э5 6?$Q ,.aic21h:qm@RN;d`o7gK(M&$R(.1r'JЊT8V"AȻHu}|$b{P8g/]QAsم(#L[PK-![Content_Types].xmlPK-!֧6 +_rels/.relsPK-!kytheme/theme/themeManager.xmlPK-!RY7mtheme/theme/theme1.xmlPK-! ѐ' theme/theme/_rels/themeManager.xml.relsPK] 1 rrprp8@0(  B S  ?em$ / n r +7 \ePV '!!!!7$>$),0,_,d,e,k,--=-L-.!.`.n.f1l1111p111^Q}.]=11@11011L1hh>UnknownG*Ax Times New Roman5Symbol3. *Cx Arial7. [ @Verdana7.@ CalibriACambria Math"q&ƣ&r*Zr*Z0dl1l12HX $P]=2!xxMonikaMonikaOh+'0 px  MonikaNormalMonika1Microsoft Office Word@0@D\X@t {Xr*՜.+,0 hp|  Zl1  Tytu  !"#$%&'()*+,-./0123456789;<=>?@ACDEFGHIJKLMNOPQSTUVWXY[\]^_`adRoot Entry FXfData :1TableBWordDocument4rSummaryInformation(RDocumentSummaryInformation8ZCompObj  F0Dokument programu Microsoft Office Word 972003 MSWordDocWord.Document.89q